ŞANTİYELERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇİN ÖN KOŞULLAR
Güvenli bir inşaat sahasında iş makineleri, ekipmanlar, iskele ve geçiş yolları iyi durumda olur. Bu teknik iş sağlığı ve güvenliği gereklilikleri
önem arz etmektedir. Şantiye yönetimi ve bütün çalışanların doğru bilgi ve becerilere sahip olmaları da aynı derecede önemlidir.
Bu durum, özellikle doğru ve güvenli çalışma yöntemleri konusunda uzmanlık açısından geçerlidir. Ayrıca, ana yüklenici ve alt yükleniciler
arasındaki işbirliği kurma becerileri için de geçerlidir.
Bilgi ve beceri dahi tek başına yeterli değildir; pratik çalışma yöntemleri kilit önem taşır. Doğru olduğu bilinen çalışma yöntemleri de
kullanılmalıdır. Aksi takdirde, tutum ve davranışların hatalı, motivasyonun veya istekliliğin eksik olduğu belirtilmektedir. Ancak, çoğu
durumda gerçek sorun, istense bile değiştirilmesi çok zor olan adeta derinlere kazınmış alışkanlıklardır.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURALLARI
1. Gerekli koruyucu ve iş güvenliği donanımını kullanınız.
2. Geçiş yollarını, iskeleleri ve düşmeye karşı korumaları iyi koşullarda muhafaza ediniz.
3. İşyerini bir sonraki çalışma aşaması için temiz bırakınız.
4. Atıkları çöpe atınız.
5. Ortak kullanılan aletleri saklama yerlerine geri koyunuz.
6. Stok alanlarını düzenli tutunuz.
7. Aydınlatmanın yeterli olduğundan emin olunuz.
8. Birlikte çalısmak işe yarayacaktır.
9. Elektrik dağıtım panolarını ve kablolarını güvenli bir şekilde yerleştiriniz.
KORUYUCU MALZEMELER
HAFTALIK KONTROLLER
Denetim sırasında, bütün şantiye gezilerek iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili her durum için gözlem yapılır. Gözlemler, çalışan ve işverenlerin temsilcileri tarafından birlikte yapılır.
Bir taşeronun temsilcisi veya benzer bir görevli de gözleme dâhil edilebilir. Şantiyenin güvenlik seviyesine ilişkin sonuç yüzde olarak elde edilir.
Şantiyelerde belirlenen güvenlik seviyesi ortalama yaklaşık %75 iken, mükemmel güvenlik seviyesi %100’dür. Ölçümden elde edilen güvenlik seviyesi panoda yerini alır.
1. EĞİTİM
2. ŞANTİYEDE İLK AŞAMA ÖLÇÜMLERİ
3. TEMEL KURALLARIN YAZILMASI
4. İSTİŞARE TOPLANTISI VE HEDEF BELİRLEME
5. HAFTALIK KONTROLLER
6. HAFTALIK GERİ BİLDİRİM
7. İSTİŞARE TOPLANTISI
GÖZLEM VE DENETİM
Denetim turu, bütün şantiyeyi kapsamaktadır. İyi bir denetim düzeni, örneğin, asansör ile en üst kata çıkarak önce çatıdan başlayıp, aşağı katlara birer birer indikten sonra, son olarak zemin kat, depo ve çalışanların kullanımına ait diğer tesisleri denetlemektir.
Denetimi yapılacak yer, gözlem için biri bittikten sonra diğerine geçilecek bölümlere veya denetim alanlarına ayrılmalıdır.
Alanın büyüklüğü, denetim yapılırken belirlenir. Ana kural, denetimcinin durduğu yerden bütün alanı görebilmesidir. Genellikle küçük alanlar büyüklere nazaran daha iyi sonuç verir.
İSKELE VE MERDİVENLER
Dikkate alınması gereken hususlar
İnşaat süresince kullanılan platform ve basamaklar, seyyar iskeleler, sabit iskeleler, sıpa iskeleler ve merdivenler.
Gözlem sayısı
· Her bir ayrı ekipman ve yapı için bir gözlem yapılır.
· Sabit iskelelerin her katında, merdivenli geçiş, platform ve korkuluklar için üç gözlem yapılır. Buna ek olarak, iskele yapısının sağlamlığının yanı sıra (ankraj ve takviyeler) iskelenin genel kurulumu ile ilgili de bir gözlem yapılır.
· İnşaat merdiveni ve düz merdivenler sadece üzerlerinde çalışan biri varsa gözlemlenir.
· Merdiven kulesi için bir gözlem yapılır.
Kabul kriterleri
· Basamaklarda her zaman korkuluk olmalıdır (tırabzan ve ara korkuluk)
· Gerekli olduğunda geçiş yollarında korkuluk ve çatı olmalıdır.
· Sabit iskele: Düzgün temel ve destek, bir iskele kartı ve dikey geçiş yolu olarak merdivenler. Platformlar parçaları birbirine
bağlı ve aralarında boşluk yok; duvar ile iskele arasındaki boşluk 10 mm’den fazla değildir. Ayrıca platformlar kaygan olmamalıdır. 2 metreden yüksek iskelelerde, etek tahtası ve korkuluk bulunmalıdır.
· Seyyar iskeleler (2 metreden yüksek): bir iç geçiş yolu, denetim levhası, kilitlenebilir tekerlekler, etek tahtaları ve korkuluklar.
· Merdivenlerde dikey geçiş yolu ve platformlar olmalıdır. Basamaklar güvenliği tehlikeye atacak şekilde eğri ve çökük olmamalıdır.
· Merdivenler sağlam; merdiven ayakları sert bir kauçukla kaplıdır.
MAKİNE VE DONANIM
Dikkate alınması gereken hususlar
· İnşaat testereleri, gazlı kaynak takımları, yer kumlama makinesi, hazır döşeme plakaları, beton bunkeri, personel asansörleri, seyyar vinçler, kaldırma araçları ve beton kamyonları
Kabul kriterleri
· Doğru temel ve destek,
· Güvenli lokasyon,
· Tam ve sağlam,
· İş güvenliği donanımı yerinde,
· Kaldırma cihazları üzerinde denetim tarihi ve yük kapasitesi görülmelidir.
DÜŞMEYE KARŞI KORUMA
Dikkate alınması gereken hususlar
· Katlarda korunmamış kenarlar
· Merdivenlerde korunmamış kenarlar
· Bir kişinin ayağından büyük boşluklar
· Kazılar
Gözlem sayısı
· Her kenar, boşluk ve açıklık için bir gözlem
· Her bitişik korkuluk yapısı için bir gözlem (özellikle uzun bir korkuluk ikiye bölünebilir)
· Katlar arasında merdivenlerin korunmamış kenarına ilişkin bir gözlem
· Toplamda balkon korkulukları için bir gözlem
Kabul kriterleri
· Korkuluklar sağlamdır ve hem tırabzan hem de ara korkuluğa sahiptir.
· Aşağıda bir geçiş yolu olması ve insanların orada çalışması durumunda, etek tahtası bulunur.
- Bütün şaft ve boşlukların tırabzanlarının yanı sıra varsa alt katlara inen merdiven tırabzanlarının altına da birer etek tahtası gerekir. Asansör boşluğunun seviyesi, nesnelerin düşmesini önlüyorsa, etek tahtası gerekli değildir.
· Bir insan ayağından büyük boşluklar, güvenli hale getirilmiştir. Boşluk koruması, açıkça işaretlenmiştir ve yerinden kaldırılamaz.
· Korkuluğu olmayan alanlar, bariyerlerle ayrılmıştır.
· Kazıların içine düşülmesi önlenmiştir.
· Alt kenar yüksekliği 0,7 metreden az olan pencere açıklıklarında güvenlik korkuluğu kullanılmıştır.
ELEKTRİK VE AYDINLATMA
Dikkate alınması gereken hususlar
· Geçici dağıtım panoları (³16 A) ve elektrik kabloları
· Gözlem alanının genel aydınlatması
· Çalışma alanının yapay aydınlatması
Gözlem sayısı
· Gözlem alanındaki dağıtım panoları ve elektrik kabloları için toplamda bir gözlem yapılır.
· Gözlem alanındaki genel aydınlatma konusunda bir gözlem yapılır.
· Çalışma alanının aydınlatması için bir gözlem yapılır.
· Gözlem sırasında günışığı yeterli aydınlatma sağlıyorsa, aydınlatma konusunda gözlem yapılmaz.
Kabul kriterleri
· Dağıtım panoları ve kablolar düzgün bir şekilde yerleştirilmiş (örneğin asılarak) ve korunmuştur.
- Dağıtım panosundan çıkan çekilir prizler ve benzeri ekipmanın gözlemi “düzen ve atık yönetimi’ bölümünde yapılır.
· Aydınlatma İSG ve kalite açısından uygundur; göz alan parlak ışıklar yoktur.
DÜZEN VE TEMİZLİK
Dikkate alınması gereken hususlar
· Gözlem alanı içerisindeki atık kutuları
· Gözlem alanının genel düzeni
· Çalışma alanının düzenlenmesi
Gözlem sayısı
· Her atık kutusu için bir gözlem
